MEYER LANSKY

11 Temmuz gecesi de CNBC-e'de "mafyanın karanlık yüzü"nün ortaya çıkmasında rol alan mafya lideri Meyer Lansky'in hayatının anlatıldığı "Lansky" filmi gösterildi.

Yönetmenliğini John McNaughton'un yaptığı  1999 yapımı filmin başrollerinde Richard Dreyfuss (Meyer Lansky), Eric Roberts (Bugsy Siegel), Anthony LaPaglia (Charles Luciano) gibi oyuncular rol alıyor.

Film 1950'ler ile 1960'larda kumarhaneler kralı Meyer Lansky'in çocukluk, gençlik ve zengin, güçlü bir mafya lider olma yıllarını detaylı bir şekilde en ince ayrıntısına kadar anlatarak seyirciye geniş bir okuma/bilgi alanı sağlıyor.

İsrail'de Yahudilere ait bir mezarlık görüntüsüyle başlıyor. Mezarın başındaki kişi Meyer Lansky'dir. Mezarlıkta başlayan film düz bir zaman çizgisinde ilerlemez. Geriye dönüşlerle bize Lansky'in çocukluk, gençlik yıllarına ait bilgiler verir.

Meyer Lansky Yahudi asıllı bir ailenin çocuğudur. Ailesiyle Polonya'da yaşarlar. Ancak bir gün Kazak güçleri yaşadıkları toprakları basar ve herkesi öldürür. Sekiz yaşındaki küçük Lansky ve ailesi de gizlice Amerikaya göç ederler. Bu göç ediş küçük Lansky'yi çok etkileyecektir.

Onun dünyanın en büyük mafya lideri olmasını sağlayan olay annesinin ona ellerinde kalan son parayı verip ekmeğe yollamasıyla başlar. Lansky ekmek almaya gider. Sokakta kolay yoldan para kazanan çocukların zar atma oyunu ile karşılaşır. Bir süre onlara bakar ve annesinin verdiği ekmek parasını oyuna/kumara yatırır ve kaybeder. Eve döner. Evde ekmek bekleyen annesine parayı ekmek almaya gittiğinde kaybettiğini söyler.

Lansky, sekiz yaşından itibaren kolay yoldan para kazanma yolları edinmeye başlar artık. Çünkü göç etmişlerdir ve çok yoksullardır. İşe ilk önce ekmek parasını hile yaparak alan/çalan çocuklarla başlar. Önce onları arkadaşıyla döver sonra da paralarını alırlar. Yanındaki çocuk ilerde en büyük kol gücü olacak olan Yahudi asıllı ünlü mafya liderlerinden Bugsy Siegel'dir. Siegel, Lansky'ye orada ona o ünlü sözü söyler: "Asla oyun oynama, kendi oyunun olmadığı sürece..." Filmin bundan sonrası da Lansky'in "kendi oyununu oynama" mücadelesini anlatır.

Film, geriye dönüşlerle Lansky'in büyük bir kumarbaz ve mafya lideri oluşunun hikâyesini anlatırken şimdiki zamana dönerek onun İsrail'den çıkarılış öyküsü, FBI tarafından aranışı, kaçışı ve yer arayışı öyküsünü de anlatır.

Zamanla çocukluk arkadaşı Bugsy Siegel ve Charles Luciano ile kendi ekibini kurar. Kendisine rakip olacak dönemin ünlü İtalyan mafya babalarından olan Joe Masseria ve Salvatore Maranzano'yu ortadan kaldırır.1960'lara gelindiğinde en büyük mafya örgütünün lideri olur. Lansky, "bir zamanlar" büyük acılar yaşamış olan ve dünyanın dört bir tarafına dağılmış olan Yahudi asıllıların en güçlü ve en zengin mafya lideridir artık. Üç yüz milyona varan parası, Las Vegas'tan Amerika'nın tüm eyaletlerine yayılan Lansky's kumarhaneleri, yüzlerce oteli ve oyun merkezlerine sahip şirketleriyle büyük bir güçtür. Bu gücü şirketlerin avukatlığını yapan Richard Milhouse Nixon'un ABD Başkanı olmasıyla daha da bir artar.

İsrail günleri

Meyer Lansky bu büyük gücü ile 1970 yılında İsrail'e gider ve oraya yerleşir. Ancak ABD'deki bir savcı Lansky'in uyuşturucu kullanmaktan ve vergi bildirimlerinde usulsüzlük yaptığını "farkeder" ve hakkında tutuklama kararı çıkartır. Ancak bu tutuklama kararının Nixon'un ABD Başkanı olduğu bir dönemde olması ilginçtir. Daha ilginç olanı ise tutuklama kararı çıkarıldığı zaman Başkan Nixon'un da "Watergate Skandalı" ile başının dertte olmasıdır.

Lansky'ye açılan soruşturma ve tutuklama kararı ile İsrail hükümeti onu ABD'ye gönderir. Lansky ABD'ye gitmek istemez ve kaçmaya çalışır. Kendisini kabul edecek ülke arar. Paraguay'a, Küba'ya gitmek ister ancak sınırdışı edilir. Kendisini kabul edecek ülkeye para vereceğini de vaat eder. Ancak hiçbir ülke onu kabul etmez.

Miami'ye ineceği sırada FBI tarafından yakalanır. Mahkemeye çıkarılır ve kefaretle serbest bırakılır. Ömrünün sonlarına doğru küçük köpeği ile Florida'da gezintiler yaparak geçirir. 15 Ocak 1983 tarihinde "nitelikli hiçbir suçtan hapis yatmadan" yaşamını yitirir.

"Kahramanlık, cesaret, kendine güven ve kibir" gibi anlamlara gelen ve ilk zamanlarında bir "direniş" örgütü gibi hareket eden mafya zamanla evrim geçirip kapitalizmle anlaşması sonucu yasadışı işlerle uğraşan, zor kullanarak bir takım gizli çıkarlar sağlayan, çoğunlukla açık/gizli devlet desteği ve hiyerarşik bir teşkilatlanmaya dayalı örgüt haline gelir. Kumar, kadın ticareti, fuhuş, inşaat, finans, uyuşturucu, kaçakçılık, gasp, fidyecilik, adam öldürme, insan kaçakçılığı, futbolda bahis-şike gibi yasal ve yasadışı işlerde faaliyet gösterip devlet-siyaset ağının "karanlık yüzü" haline gelen bir yapılanma haline gelmiştir. "Para" ilişkisine dayalı çıkar ilişkilerinin ve "rutin dışına çıkan devlet"in olduğu yerlerde bu tür yapılanmalara rastlanır. Ve mafya olgusu dün olduğu gibi sinemada her zaman yansımasını da bulacaktır.